Διατροφή για κάθε ηλικία

Επαρκής ενυδάτωση για βέλτιστη απόδοση στις εξετάσεις!

Επαρκής ενυδάτωση για βέλτιστη απόδοση στις εξετάσεις!

Γράφει η Γλυκερία Παπαγιαννοπούλου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

Η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική για τη βέλτιστη λειτουργία του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος μας αποτελείται κατά 75% από νερό. Όταν ένα άτομο είναι καλά ενυδατωμένο, ο εγκέφαλος του παραμένει σε εγρήγορση, καθώς τα εγκεφαλικά κύτταρα τροφοδοτούνται, επαρκώς, με φρέσκο οξυγόνο, που κυκλοφορεί στο αίμα.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ενυδάτωσης (European Hydration Institute), η ήπια αφυδάτωση (απώλεια του 2-4% του σωματικού νερού) μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου, η οποία είναι σημαντική για την εκτέλεση πνευματικής εργασίας, όπως η μελέτη και το διάβασμα. Ο όρος «γνωστικές» λειτουργίες αναφέρεται στις λειτουργίες της μνήμης, του λόγου, των εκτελεστικών λειτουργιών, της προσοχής και των οπτικο-χωρικών ικανοτήτων του εγκεφάλου.

Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζονται οι γνωστικές λειτουργίες, που έχει φανεί από τη βιβλιογραφία, ότι εξασθενούν, λόγω ήπιας αφυδάτωσης.

Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν ότι η ήπια αφυδάτωση, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γνωστική απόδοση, ανεξάρτητα από την αφυδάτωση, που προκαλείται, λόγω ζέστης ή έντονης άσκησης.

Ωστόσο, σε περιπτώσεις, που εμφανίζεται λιγότερο σοβαρή αφυδάτωση (όπως μετά την αποχή από την κατανάλωση υγρών για λίγες ώρες) οι μελέτες έχουν αποτύχει να βρουν αποδεικτικά στοιχεία γνωστικής εξασθένησης.

Πάντως, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η επαρκής κατάσταση ενυδάτωσης είναι σημαντική, προκειμένου να εκτελέσουμε πνευματικές εργασίες.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΥΓΡΩΝ ΣΕ ΛΙΤΡΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ (European Hydration Institute):

*Ορισμένες ομάδες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αφυδάτωσης (π.χ. ηλικιωμένοι) ή έχουν αυξημένες ανάγκες σε υγρά (έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες).

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΤΕ ΕΝΥΔΑΤΩΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:

Αρχικά, εξασφαλίσετε την επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού σας, προτού πάτε στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο. Αν η εξέταση είναι πρωί, καταναλώστε στο πρωινό σας ροφήματα και τρόφιμα, που ενυδατώσουν, όπως νερό, γάλα, χυμούς, αφεψήματα, γιαούρτι, φρούτα, λαχανικά κ.ά.

Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, έχετε μαζί σας ένα μπουκάλι με νερό ή μία ατομική συσκευασία χυμού ή ένα ποτήρι καφέ/ τσάι, ώστε να διατηρείστε ενυδατωμένοι. Αποφύγετε τις μεγάλες ποσότητες υγρών, που θα σας κάνουν πιο συχνές τις επισκέψεις στην τουαλέτα κατά τη διάρκεια της εξέτασης!

Μπορείτε να καταναλώσετε μικρές ποσότητες καφέ, καθώς η καφεΐνη λειτουργεί ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος και φαίνεται ότι μπορεί να αυξήσει την εγρήγορση και τα επίπεδα συγκέντρωσης.

Αυξημένη και συχνή θα πρέπει να είναι η κατανάλωση υγρών, τις ζεστές ημέρες (π.χ. καλοκαίρι), καθώς λόγω του ιδρώτα, αυξάνονται οι απώλειες υγρών από το σώμα σας.

Προκειμένου να παραμείνετε ενυδατωμένοι, καθ όλη την περίοδο των εξετάσεων, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσετε στο σχεδιασμό των γευμάτων, καθώς:
• Η διαδικασία του φαγητού διεγείρει το αίσθημα της δίψας, το οποίο προκαλεί την πρόσληψη πρόσθετων υγρών, με σκοπό την αποκατάσταση της υδατικής ισορροπίας.
• Τα γεύματά παρέχουν ένα σημαντικό μέρος των ημερήσιων αναγκών μας σε υγρά. Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι οι καθημερινές ανάγκες μας σε υγρά καλύπτονται κατά:
20-30% από τρόφιμα (φρούτα, λαχανικά, γιαούρτι, σούπες, ζελέ, παγωτά κ.ά.) και κατά
70-80% από όλα τα μη αλκοολούχα ροφήματα και ποτά (νερό, γάλα, χυμοί, καφές, τσάι, αναψυκτικά, κ.ά.). Τα ποσοστά ποικίλλουν ανάλογα με τη διατροφή που ακολουθεί κάποιος και τις ατομικές επιλογές.

Gopinathan PM, Pichan G, Sharma VM. Arch Environ Health 1988;43:15-7.
Szinnai G, Schachinger H, Arnaud MJ, et al. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol 2005;289:R275–R280.
Lieberman HR. J Am Coll Nutr. 2007;26(5 Suppl):555S-561S