Ακόμα ένα καφεδάκι … δίχως τύψεις!
Γράφει η Δάφνη Μπαλαφούτη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc
Ζούμε σε μία χώρα που ο καφές αποτελεί όχι μόνο καθημερινή μας συνήθεια αλλά και μία από τις πιο κλασικές μας επιλογές όταν βγαίνουμε έξω με τους φίλους μας και ψάχνουμε για ένα τονωτικό και εύγευστο ρόφημα που θα μας ανεβάσει τη διάθεση. Τι γίνεται όμως όταν επιθυμούμε «ακόμα ένα τελευταίο» καφεδάκι και νιώθουμε τύψεις επειδή ήδη έχουμε πιει μέσα στην ημέρα τον καθιερωμένο μας καφέ; Πόση καφεΐνη μπορούμε να καταναλώνουμε καθημερινά και ποιο είδος καφές περιέχει την περισσότερη;
Είναι όλα τα είδη καφέ το ίδιο;
Όλα τα είδη καφέ, συμπεριλαμβανομένου και του στιγμιαίου, προέρχονται από τους κόκκινους καρπούς του καφεόδεντρου οι οποίοι όταν ωριμάζουν και περισυλλέγονται, μοιάζουν πολύ με κεράσια στο χρώμα και το μέγεθος. Ο στιγμιαίος καφές ωστόσο, κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας και προτού φτάσει στα ράφια των σούπερ μάρκετ, υφίσταται φιλτράρισμα και αφυδάτωση κι αυτός είναι και ο λόγος που προσθέτουμε νερό για να τον παρασκευάσουμε προτού τον απολαύσουμε. Πέρα όμως από το γεγονός ότι έχουν φυσική προέλευση τα περισσότερα είδη καφέ, αυτό που μπορεί να διαφέρει τελικά στα διάφορα είδη του είναι η περιεκτικότητά τους σε καφεΐνη η οποία επηρεάζεται σημαντικά κι από την ποικιλία του φυτού από την οποία προκύπτει το εκάστοτε είδος. Βέβαια, η περιεκτικότητα του καφέ σε καφεΐνη εξαρτάται κι από το μέγεθος της μερίδας (δοσολογία) αυτού.
Πώς μπορείτε να μην υπερβείτε τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης;
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), ημερήσια πρόσληψη έως και 400 mg καφεΐνης θεωρείται ασφαλής για τους ενήλικες στο γενικό πληθυσμό, ενώ επίσης, σε περίπτωση εγκυμοσύνης, η ημερήσια κατανάλωση καφεΐνης που δεν ξεπερνά σε ποσότητα τα 200mg θεωρείται ασφαλής τόσο για τη μέλλουσα μητέρα όσο και για την υγεία και τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως μπορείτε να απολαύσετε ακόμα ένα καφεδάκι αρκεί να κάνετε ασφαλείς και έξυπνες επιλογές. Όπως είπαμε, δεν έχουν όλα τα είδη καφέ την ίδια περιεκτικότητα σε καφεΐνη. Για παράδειγμα, ένα φλιτζάνι καφέ φίλτρου μπορεί να περιέχει έως και 175mg καφεΐνης, ενώ για τον στιγμιαίο καφέ, ο οποίος είναι πιο ελαφρύς -αφού μία μερίδα αυτού αποδίδει 65-100mg καφεΐνης-, τα 200mg καφεΐνης μεταφράζονται σε 2-3 κούπες ζεστού ή ποτήρια φραπέ αντίστοιχα. Να τονίσουμε επίσης ότι υπάρχει και η λύση του ντεκαφεϊνέ στιγμιαίου καφέ, που περιέχει μόλις 2-3 mg καφεΐνης ανά μερίδα. Μάλιστα, σε περίπτωση που δεν το γνωρίζατε, όταν η διαδικασία αποκαφεϊνοποίησης γίνεται με απόλυτα φυσική τρόπο, δηλαδή με τη χρήση ζεστού νερού, ο ντεκαφεΐνέ καφές εξακολουθεί να διατηρεί σχεδόν όλα τα αντιοξειδωτικά του κανονικού καφέ!
Φυσικά, βασική προϋπόθεση για να ισχύσει το παραπάνω, είναι να έχουμε προετοιμάσει τον στιγμιαίο καφέ χρησιμοποιώντας τη δοσολογία καφέ που αναγράφεται στη σωστή συνταγή του και να μην τον βάζουμε απλώς «με το μάτι»!
Δώστε προσοχή!
Επίσης, είναι καλό να γνωρίζετε ότι υπάρχουν κι άλλες πηγές καφεΐνης πέρα από τον καφέ, καθώς περιέχεται και σε άλλα ροφήματα (π.χ. αναψυκτικά τύπου cola, τσάι) αλλά και τρόφιμα (π.χ. σοκολάτα) οπότε μπορείτε να συνυπολογίσετε κι αυτά στην ημερήσια ποσότητα καφεΐνης που προσλαμβάνετε, ώστε να μην υπερβείτε τον στόχο σας. Για παράδειγμα, ένα ποτήρι (250ml) τσάι αποδίδει 40-50mg καφεΐνης, ένα ποτήρι (250ml) αναψυκτικού τύπου cola 25-30mg καφεΐνης, και μία πλάκα σοκολάτα υγείας 100g περίπου 40mg. Επιπλέον, μπορείτε να ελέγχετε τις ετικέτες της συσκευασίας του εκάστοτε προϊόντος καθώς και να αναζητάτε και αντίστοιχα τρόφιμα και ροφήματα με την ένδειξη «χωρίς καφεΐνη», προκειμένου να μην ξεπερνάτε το συνιστώμενο όριο.
Τελικά, ίσως να «χωρέσει» ακόμη ένα καφεδάκι στην ημέρα σας, αρκεί βέβαια να προβείτε σε σωστές και έξυπνες επιλογές ώστε να τον απολαύσετε χωρίς τύψεις!