Ώρα για crash test: Καφές VS τσάι!

Ας κάνουμε, λοιπόν, μια σύγκριση στα σημεία:

Θερμίδες
Όσον αφορά το ενεργειακό τους περιεχόμενο, τόσο ο καφές όσο και το τσάι αποδίδουν σχεδόν μηδενικές θερμίδες, με την προϋπόθεση ότι τα ροφήματα καταναλώνονται σκέτα. Αν, όμως, συνηθίζετε να προσθέτετε ζάχαρη/μέλι ή γάλα/κρέμα στο αγαπημένο σας ρόφημα, πρέπει να έχετε κατά νου πως οι θερμίδες αυξάνονται – σε ορισμένες περιπτώσεις κατακόρυφα- οπότε πρέπει να είστε προσεκτικοί, ειδικότερα αν πίνετε πάνω από ένα ποτήρι/φλιτζάνι την ημέρα.

Καφεΐνη
Ο καφές και το τσάι εντάσσονται και τα δύο στην κατηγορία των καφεϊνούχων ροφημάτων, παρατηρούνται, ωστόσο, διαφορές στην περιεκτικότητα καφεΐνης τόσο ανάμεσά τους όσο και μεταξύ των διαφορετικών ειδών τους. Για παράδειγμα, ένα ποτήρι στιγμιαίου καφέ (~200 mL) περιέχει περίπου 65-100 mg καφεΐνης, ενώ η αντίστοιχη περιεκτικότητα για ένα φλιτζάνι τσάι (~240 mL) κυμαίνεται περίπου στα 25-50 mg. Σύμφωνα με πολυάριθμες μελέτες, η καφεΐνη έχει ποικίλες ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό μας, αρκεί η κατανάλωσή της να γίνεται με μέτρο. Ένα από τα πιο διαδεδομένα οφέλη της καφεΐνης αποτελεί η ενίσχυση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση 75 mg καφεΐνης (ποσότητα που αναλογεί περίπου σε 1 ποτήρι στιγμιαίου καφέ) έχει συνδεθεί με αυξημένη εγρήγορση και βελτιωμένα αντανακλαστικά. Κάπου εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε πως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των τροφίμων (EFSA), η ημερήσια πρόσληψη έως και 400 mg καφεΐνης θεωρείται ασφαλής για τους ενήλικες στο γενικό πληθυσμό, ενώ για τις εγκύους και τις θηλάζουσες η αντίστοιχη σύσταση μειώνεται στα 200 mg/ημέρα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ο καφές και το τσάι δεν αποτελούν τις μοναδικές πηγές καφεΐνης στην καθημερινότητά μας, αφού αυτή περιέχεται και σε άλλα τρόφιμα (π.χ. σοκολάτα) και ροφήματα (π.χ. αναψυκτικά). Για τα άτομα που θέλουν να περιορίσουν την ποσότητα καφεΐνης που καταναλώνουν-είτε επειδή πίνουν πολλούς καφέδες μέσα στη μέρα είτε για άλλους λόγους π.χ. εγκυμοσύνη, θηλασμός, ομοιοπαθητική θεραπεία-υπάρχει και η εναλλακτική λύση του καφέ χωρίς καφεΐνη. Ενδεικτικά, ο ντεκαφεϊνέ στιγμιαίος καφές αποδίδει μόλις 2-3 mg καφεΐνης ανά 200mL.

Αντιοξειδωτικά
Εκτός από τη χαρακτηριστική τους γεύση, τα δύο ροφήματα έχουν να μας προσφέρουν και οφέλη για την υγεία μας, αφού περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες, που δρουν σαν ασπίδα για τον οργανισμό μας ενάντια στις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες. Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα μη αλκοολούχα ροφήματα αποτελούν πολύ μεγαλύτερη πηγή αντιοξειδωτικών απ’ ότι τα τρόφιμα στην καθημερινή μας διατροφή. Πιο συγκεκριμένα, πρωτοπόρος φάνηκε να είναι ο καφές- με το 35,9% των συνολικών πολυφαινολών που προσλαμβάνουμε στις Μεσογειακές χώρες να προέρχεται από αυτόν- αφήνοντας σε κατώτερη θέση τόσο το πράσινο όσο και το μαύρο τσάι. Αναφορικά με το ντεκαφεΐνέ καφέ, αξίζει να σημειωθεί πως διατηρεί σχεδόν όλα τα αντιοξειδωτικά του κανονικού καφέ, ειδικότερα όταν η απομάκρυνση της καφεΐνης από τους κόκκους (αποκαφεϊνοποίηση) γίνεται με φυσική μέθοδο, όπως η χρήση ζεστού νερού.

Κλείνοντας, προσπαθώντας να δώσουμε μια απάντηση στο δίλημμα “καφές ή τσάι;”, θα μπορούσαμε να πούμε πως αν και τα δύο αγαπημένα μας ροφήματα –όταν καταναλώνονται με μέτρο- έχουν ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό μας, φαίνεται πως ο καφές έχει ένα μικρό προβάδισμα λόγω της έντονης αντιοξειδωτικής του δράσης.

Πηγές
1. European Food Safety Authority.(2014) Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to caffeine and increased alertness pursuant to Article 13(5) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal 2014;12(2):3574. https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2014.3574
2.European Food Safety Authority. (2015). Scientific Opinion on the safety of caffeine. EFSA Journal 13(5):4120. http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/doc/4102.pdf
3. European Food Safety Authority. (2015). EFSA explains risk assessment: Caffeine. http://www.efsa.europa.eu/en/corporate/pub/efsaexplainscaffeine150527.htm
4.Zamora-Ros R, Knaze V, Rothwell JA, Hémon B, et al. Dietary polyphenol intake in Europe: the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) study. Eur J Nutr. 2016 Jun;55(4):1359-75. doi: 10.1007/s00394-015-0950-x. Epub 2015 Jun 17.
5.Godos J, Marventano S, Mistretta A, Galvano F, Grosso G. Dietary sources of polyphenols in the Mediterranean healthy Eating, Aging and Lifestyle (MEAL) study cohort. Int J Food Sci Nutr. 2017 Feb 9:1-7. doi: 10.1080/09637486.2017.1285870.