Διατροφή και οικολογική επιβάρυνση της Γης

Η οικολογική επιβάρυνση της Γης ως απόρροια της διατροφής του ανθρώπου συνιστά ένα καίριο πρόβλημα που χρήζει ιδιαίτερης επιστημονικής προσέγγισης και απαιτεί άμεση κινητοποίηση και στοχευμένη στρατηγική για την βιώσιμη επίλυσή του και την επαναφορά του στην αρχική έννοια της διατροφής η οποία θα έπρεπε να σηματοδοτεί μια συγκεκριμένη φιλοσοφία και στάση ζωής.

Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι το περιβάλλον και η διατροφή του ανθρώπου είναι δυο συστήματα που αναπτύσσουν ισχυρές και αμφίδρομες σχέσεις εξάρτησης, συναρτήσει ποικίλων συμμεταβλητών και συνθηκών: το περιβάλλον διαμορφώνει τα διατροφικά πρότυπα του ανθρώπου και αντίστροφα η σίτιση επηρεάζει το οικοσύστημα. Αποδίδοντας σχηματικά τις σχέσεις αλληλεξάρτησης ως αίτιο-αιτιατό και αντίστροφα [περιβάλλον ó διατροφή], διαπιστώνουμε ότι με την πάροδο των χρόνων η διατροφή του ανθρώπου άρχισε να γίνεται το επίκεντρο αυτή της σχέσης με αρνητικές και ολέθριες για το περιβάλλον επιπτώσεις (σε κλίμα και έδαφος).

Σήμερα, είμαστε κοινωνοί ενός είδους παγκόσμιας διατροφής-τραπεζιού, ως συνέπεια μιας υπερεθνικής διατροφικής μόδας και συμπεριφοράς που διαμορφώνεται υποσυνείδητα από τα νέου τύπου κοινωνικά πρότυπα, αφαιρώντας τη διατροφική ταυτότητα-παράδοση-πολιτισμό των χωρών επιβαρύνοντας παράλληλα, βάναυσα το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.

Στον αντίποδα αυτού, η έννοια της αυθεντικότητας, της εντοπιότητας θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές για τη βιωσιμότητα, την ελαχιστοποίηση του κινδύνου αγοράς, την ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας, την ασφάλεια και την ποιότητα. Είναι γνωστό, επίσης ότι η παραγωγή και η κατανάλωση τοπικών, βιολογικών, εποχικών και γνήσιων προϊόντων στον τόπο παραγωγής (από κατοίκους αλλά και από γαστρονομικό τουρισμό) μειώνει το κόστος μεταφοράς και, κατά συνέπεια, την παραγωγή ενέργειας, με απώτερη επιδίωξη την προστασία του αγροτικού τοπίου και γενικότερα την εξυγίανση της Γης. Η παραγωγή αυθεντικών προϊόντων και η τήρηση της τροφικής αλυσίδας, αποτελεί την αιχμή του δόρατος της νέας διατροφικής πολιτικής – διπλωματίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια κατανάλωση βασισμένη σε βιώσιμα καταναλωτικά πρότυπα μιας υγιεινής και οικολογικής συμπεριφοράς και να καταλήξει σε ένα αποτελεσματικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης, με τη λιγότερη δυνατή επιβάρυνση στο περιβάλλον και την καλύτερη δυνατή διατήρηση της ευζωίας και ευημερίας της κοινωνίας.

Οι επιλογές των καταναλωτών πρέπει να προσανατολίζονται προς τροφές περισσότερο υγιεινές, θρεπτικότερες, γευστικότερες και που παράγονται με μεθόδους που σέβονται περισσότερο το περιβάλλον και βελτιώνουν το εμπορικό και αγροτικό ισοζύγιο. Είναι αναγκαία, όσο ποτέ πλέον, η καλλιέργεια των συνθηκών για την τήρηση των νόμιμων κανόνων στον τομέα του περιβάλλοντος και του κύκλου ζωής των προϊόντων εφόσον, πέρα από τα χαρακτηριστικά της θρεπτικής αξίας των προϊόντων, οι κανόνες αυτοί αφορούν στην προστασία των φυσικών πόρων, στη δημιουργία λιγότερων αποβλήτων, μικρότερων επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην ελάττωση του ‘οικολογικού αποτυπώματος’.

Σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αναγκαίο, η διατροφική δημοκρατία να χτίζεται παράλληλα με τη περιβαλλοντική δημοκρατία, σε συνεργασία με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τα κινήματα των καταναλωτών και των αγροτών με το σύνθημα ‘σκέψου σφαιρικά δράσε τοπικά’.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ M.Med.Sc.
ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ
Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων

ΠΗΓΗ: artdiet.wordpress.com