Ετικέτες τροφίμων… σε διάφορες μορφές!

Η επισήμανση αποτελεί το βασικό μέσο ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τη διατροφική αξία των τροφίμων. Μελέτες έχουν δείξει ότι η σωστή ανάγνωση και η κατανόηση των πληροφοριών της ετικέτας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές των καταναλωτών, οι οποίες βασίζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει η τάση αναγραφής των διατροφικών συστατικών στις συσκευασίες των περισσότερων τροφίμων στις χώρες της Ευρώπης, αν και η επισήμανση δεν είναι υποχρεωτική για τις περισσότερες των περιπτώσεων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Συγκεκριμένα, η μελέτη FLABEL (Food Labelling to Advance Better Education for Life-Διατροφική Επισήμανση με στόχο την Προαγωγή της Εκπαίδευσης για τη Βελτίωση της Ανθρώπινης Ζωής), έδειξε ότι το 85% των προϊόντων διατροφής παρέχουν διατροφικές πληροφορίες στο πίσω μέρος της συσκευασίας τους και περίπου το 48% παρέχουν διατροφικές πληροφορίες στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας.

Οι πιο συνηθισμένες μορφές διατροφικής επισήμανσης που εμφανίζονται στα τρόφιμα είναι οι παρακάτω :
1. Ο Πίνακας Διατροφικών Πληροφοριών, ο οποίος συνήθως περιλαμβάνει ένα σύνολο πληροφοριών που αφορούν συνήθως 4 βασικά στοιχεία (ενέργεια, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά) Ομάδα 1 ή 8 στοιχεία (τα 4 βασικά συν τα σάκχαρα/ ζάχαρη, τα κορεσμένα λιπαρά, τις εδώδιμες/ φυτικές ίνες, και το νάτριο (αλάτι)) Ομάδα 2. Η περιεκτικότητα αυτών των συστατικών δίνεται ανά 100g ή ml τροφίμου ή ανά μερίδα ή ανά συσκευασία.

     

2. Οι Ενδεικτικές Ημερήσιες Προσλήψεις (GDA) είναι ένας οδηγός για την ποσότητα της ενέργειας και ορισμένων θρεπτικών συστατικών που ένα υγιές ενήλικο άτομο θα πρέπει να προσλαμβάνει ημερησίως. Το σύστημα των GDA παρέχει τις διατροφικές πληροφορίες ανά τεμάχιο ή ανά μερίδα προϊόντος και υποδεικνύει συνήθως την ποσότητα της ενέργειας και τις ποσότητες 4 θρεπτικών συστατικών (λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και νάτριο) που περιλαμβάνονται στη συγκριμένη μερίδα. Το σύστημα των GDA δείχνει πόσο τις εκατό της μέγιστης ημερήσιας ενδεικνυόμενης για υγιείς ενήλικες ποσότητας των προαναφερθέντων συστατικών καλύπτει η συγκεκριμένη ποσότητα του τροφίμου αυτού. Επομένως, όταν δούμε στην ετικέτα ότι ένα τρόφιμο καλύπτει π.χ. το 7% σε κορεσμένα λιπαρά, τότε θα πρέπει να προσέξουμε να μην καταναλώσουμε άλλο τρόφιμο πλούσιο σε λιπαρά για να μην υπερβούμε το ενδεικνυόμενο ποσό ενέργειας που πρέπει να λαμβάνεται ημερησίως από τα κορεσμένα.
 

3. Διατροφικοί ισχυρισμοί. Στις ετικέτες ορισμένων τροφίμων συναντάμε ισχυρισμούς όπως: χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, χωρίς κορεσμένα λιπαρά, πηγή εδώδιμων ινών, χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, υψηλή περιεκτικότητα σε ω-3 κ.α. Στην Ε.Ε. το νομοθετικό πλαίσιο για τους διατροφικούς ισχυρισμούς καθορίζεται από οδηγίες και κανονισμούς, που τα κράτη μέλη προσαρμόζουν στη νομοθεσία τους. Οι Οδηγίες 90/496/ ΕΟΚ & 2000/13/ΕΚ αναφέρουν ότι με τους διατροφικούς ισχυρισμούς δεν πρέπει αφενός μεν να παραπλανιέται ο καταναλωτής, αφετέρου δε να αποδίδονται στα τρόφιμα ιδιότητες πρόληψης, αγωγής και θεραπείας ασθενειών. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει στην Ε.Ε. σχετικά με τη χρήση των ισχυρισμών συνοψίζεται στα παρακάτω:

• Μπορούν να χρησιμοποιούνται ισχυρισμοί υγιεινών ιδιοτήτων υπό αυστηρούς όρους και μετά από ανεξάρτητη επιστημονική αξιολόγηση και έγκριση από την Επιτροπή.
• Απαγόρευση ισχυρισμών που αναφέρονται στην πρόληψη, αγωγή και θεραπεία ανθρωπίνων ασθενειών.
• Διάκριση μεταξύ της “πρόληψης ” και “μείωσης του παράγοντα κινδύνου ασθένειας ” .