Οι διατροφικές ανάγκες των εφήβων
Εφηβεία. Είναι η περίοδος που χτίζεται το σώμα, οι μαθητικές υποχρεώσεις αυξάνονται, ενώ ταυτόχρονα είναι και το χρονικό διάστημα που το παιδί…
Επιπλέον, οι συνήθειες που αποκτούν συνήθως οι έφηβοι όπως το κάπνισμα, η συχνή κατανάλωση junk food και το αλκοόλ στερούν τον οργανισμό από απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, αποδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα και μειώνοντας τις πνευματικές και σωματικές τους δυνατότητες.
Όλοι αυτοί οι λόγοι, λοιπόν, καθιστούν την ενσωμάτωση μίας προσεγμένης και ισορροπημένης διατροφής καθώς και την υιοθέτηση ισορροπημένων διατροφικών συνηθειών απαραίτητη.
Η μικρο…διατροφή των εφήβων
Και ενώ για τα μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, πρωτείνες, λίπος) μπορούμε να είμαστε πιο σίγουροι ότι το παιδί εξασφαλίζει την πρόσληψή τους, τι γίνεται με τα μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία); Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι προσλαμβάνονται επαρκείς ποσότητες;
Μην ξεχνάτε άλλωστε, ότι τα μικροθρεπτικά συστατικά δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνος του ο οργανισμός οπότε θα πρέπει να λαμβάνονται εξωγενώς, από τη διατροφή ή/και τα συμπληρώματα αφού αποτελούν τα γρανάζια της μηχανής του σώματος και του εγκεφάλου και η έλλειψη ή η ανεπάρκεια κάποιου από αυτά μπορεί να οδηγήσει σε μυριάδες προβλήματα.
Για παράδειγμα, οι βιταμίνες A, D, E, και Κ, γνωστές και ως λιποδιαλυτές βιταμίνες, είναι απαραίτητες για τη σωστή ανάπτυξη, τη λειτουργία της όρασης, του ανοσοποιητικού, των οστών και την κυκλοφορία του αίματος. Από την άλλη μεριά, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και η C, γνωστές και ως υδατοδιαλυτές βιταμίνες, είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική διεξαγωγή των ζωτικών μεταβολικών λειτουργιών του οργανισμού, για την αξιοποίηση των μακροθρεπτικών συστατικών, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τη λειτουργία του εγκεφάλου. Ενώ μέταλλα όπως το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τη δόμηση των οστών, την παραγωγή και έκκριση ορμονών αλλά και πολλές άλλες λειτουργίες.
Για να εξασφαλιστεί, όμως, η πρόσληψη όλων των παραπάνω θα πρέπει ο επαναστάτης έφηβος να ακολουθεί μία ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφίμων. Πράγμα δύσκολο, αφού όπως φαίνεται και από μελέτες είναι πολύ μικρό το ποσοστό των εφήβων (11% των αγοριών και 8% των κοριτσιών) που συμμορφώνεται, για παράδειγμα, με την κατανάλωση 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα.
Ακόμα, μελέτες δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια της εφηβείας υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για έλλειψη ή ανεπαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών όπως είναι ο σίδηρος, το ασβέστιο, η βιταμίνη Α και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Συγκεκριμένα, η πρόσληψη βιατμίνης Α και βιταμινών του συμπλέγματος Β όπως είναι η ριβοφλαβίνη φαίνεται να είναι κάτω από τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη.
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι απαραίτητοι συμπαράγοντες για τη λειτουργία του εγκεφάλου και φαίνεται ότι η πρόσληψη τροφίμων εμπλουτισμένων σε βιταμίνες Β ή συμπληρωμάτων συμβάλλει στη βελτίωση των νοητικών λειτουργιών και στις μαθησιακές τους αποδόσεις.
Από την άλλη μεριά, η έλλειψη σιδήρου μπορεί να «ρίξει» τις μαθητικές αποδόσεις των παιδιών ανεξάρτητα από το αν υπάρχει αναιμία ή όχι. Ενώ, η συμπληρωματική χορήγηση σιδήρου και φυλλικού οξέως για ένα χρονικό διάστημα φαίνεται να βελτιώνει τις πνευματικές και νοητικές ικανότητες παιδιών σχολικής ηλικίας.
Αξίζει, λοιπόν, να συμβουλευτείτε το γιατρό ή το διαιτολόγο σας για το αν το παιδί σας πρέπει να καταφύγει σε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Ειδικά αν παρατηρείτε ότι το διαιτολόγιο του παιδιού είναι ανεπαρκές και περιορισμένο ή δεν έχει πολύ διάθεση και όρεξη στην καθημερινότητά του.
Πλέον, μπορείτε να βρείτε στα φαρμακεία συμπληρώματα που να περιέχουν πλήρη σειρά βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, ακόμα και με συστατικά πράσινων λαχανικών όπως μπρόκολο, καρότο, σπανάκι σε συνδυασμό με άλλα συστατικά που δίνουν ενέργεια στο απαιτητικό εφηβικό σώμα, όπως είναι η σπιρουλίνα. Μάλιστα, η σπιρουλίνα είναι φυσικό συστατικό πλούσιο σε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτείνη και καροτενοειδή που πέρα από ενέργεια φαίνεται ότι βοηθά στην αύξηση των αποθηκών βιταμίνης Α σε παιδιά σχολικής ηλικίας, ενισχύοντας ταυτόχρονα και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Λόγω, λοιπόν, τόσο της αναπτυξιακής φάσης των εφήβων αλλά και της τάσης τους να λείπουν από το οικογενειακό τραπέζι, η κάλυψη των αναγκών τους σε θρεπτικά συστατικά τίθεται υπό αμφισβήτηση.
• Beverley Bates, Alison Lennox, Ann Prentice, Chris Bates, Gillian Swan. “National Diet and Nutrition Survey Headline results from Years 1, 2 and 3 (combined) of the Rolling Programme (2008/2009 – 2010/11)”
• Li L, Zhao X, Wang J, Muzhingi T, Suter PM, Tang G, Yin SA. “Spirulina can increase total-body vitamin A stores of Chinese school-age children as determined by a paired isotope dilution technique.” J Nutr Sci. 2012 Dec 13;1:e19. doi: 10.1017/jns.2012.21. eCollection 2012.
• Karkos PD, Leong SC, Arya AK, Papouliakos SM, Apostolidou MT, Issing WJ. “Complementary ENT’: a systematic review of commonly used supplements.” J Laryngol Otol. 2007 Aug;121(8):779-82. Epub 2006 Nov 24.
• Jiang YY. “Effect of B vitamins-fortified foods on primary school children in Beijing.” Asia Pac J Public Health. 2006;18(2):21-5.
• Halterman JS, Kaczorowski JM, Aligne CA, Auinger P, Szilagyi PG. “Iron deficiency and cognitive achievement among school-aged children and adolescents in the United States.” Pediatrics. 2001 Jun;107(6):1381-6.
