Νέα ερευνητικά δεδομένα για τον καφέ και τη θνησιμότητα!
Γράφει η Χρυσούλα Τσικνή, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc
Ο καφές περιέχει διάφορες φυσικές ουσίες, οι οποίες έχουν κάποια δράση στον οργανισμό μας. Μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένες από αυτές τις φυσικές ουσίες έχουν νευροπροστατευτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων ασθενειών, όπως για παράδειγμα η νόσος του Parkinson.
Χρόνο με το χρόνο οι ερευνητικές εργασίες για τον καφέ εξελίσσονται και έτσι έρχονται στο φως μελέτες με μεγαλύτερο δείγμα εθελοντών, συμπεριλαμβάνοντας άτομα με διαφορετικούς τρόπους ζωής και διαφορετικές εθνικότητες. Κάπως έτσι ήρθαν πριν λίγο καιρό στο προσκήνιο 2 νέες μελέτες, που εξέτασαν την επίδραση του καφέ στη θνησιμότητα, δηλαδή τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία (εκτός από ατύχημα).
Ας τις δούμε λίγο αναλυτικότερα…
Η 1η μελέτη συμπεριέλαβε περισσότερους από 520.000 εθελοντές από 10 ευρωπαϊκές χώρες που είχαν συμμετάσχει στη μελέτη EPIC (Ευρωπαϊκή Προοπτική Έρευνα για τον Καρκίνο και τη Διατροφή). Αυτό την καθιστά τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μελέτη από άποψη αριθμού συμμετεχόντων για τον καφέ και τη θνησιμότητα. Κατόπιν 16,5 χρόνων παρακολούθησης της εξέλιξης της διατροφής αλλά και της υγείας των ατόμων, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συστηματική πρόσληψη καφέ μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο θνησιμότητας ενός ατόμου.
Πιο αναλυτικά, εκείνοι που πίνουν 3 ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα έχουν χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε σχέση με εκείνους που δεν πίνουν καφέ. Μάλιστα φάνηκε ότι είναι άνευ σημασίας στην παρούσα έρευνα ο τρόπος παρασκευής ή ο τύπος του καφέ. Αυτό δείχνει ότι ο καφές σαν ρόφημα έχει ευεργετικές ιδιότητες, χωρίς αυτές να επηρεάζονται από εξωγενείς παράγοντες.
Η ίδια μελέτη έδειξε ότι, οι άνθρωποι που καταναλώνουν συστηματικά καφέ τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα φλεγμονής, πιο υγιές λιπιδαιμικό προφίλ και καλύτερο έλεγχο της γλυκόζης σε σύγκριση με εκείνους που δεν καταναλώνουν καφέ. Βέβαια σκεφτείτε το εξής, ανάμεσα στα άτομα που δεν κατανάλωναν καφέ υπάρχει περίπτωση μια μεγάλη πλειοψηφία να αποτελούν άτομα που έχουν διαγνωσθεί από κάποια ασθένεια και οι ιατρικές οδηγίες να περιλαμβάνουν τη διακοπή κατανάλωσης καφέ, επομένως αυτοί που δεν καταναλώνουν καφέ στη συγκεκριμένη μελέτη μπορεί να είναι λιγότερο υγιείς από την αρχή της μελέτης.
Η 2η μελέτη, η οποία καθοδηγήθηκε από το National Cancer Institute, είναι ίσως πιο πρωτότυπη μεθοδολογικά, καθώς επικεντρώθηκε και σε άλλους πληθυσμούς όπως Αφροαμερικάνους, ιθαγενείς Αμερικανούς, Ιάπωνες, Λατίνους, οι οποίοι είναι κάτοικοι Χαβάης, Λος Άντζελες και Καλιφόρνια, ξεπερνώντας τελικά τα 185.000 άτομα. Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο καφές μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη της μακροζωίας, ανεξαρτήτως καταγωγής.
Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα που κατανάλωναν 2-4 φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν κατά 18% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με άτομα που δεν έπιναν καφέ. Μάλιστα, τα ευρήματα αυτά είναι σύμφωνα και με προηγούμενες μελέτες3,4.
Αυτό στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι ότι παρόλο που οι πληθυσμοί που έλαβαν μέρος σε αυτές τις μελέτες έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής, διαφορετικές διατροφικές συνήθειες και διαφορετικές ευαισθησίες, τα αποτελέσματα εξακολουθούσαν να είναι τα ίδια. Αυτό υποδεικνύει, ότι πιθανώς υπάρχει μια ισχυρότερη βιολογική σχέση μεταξύ της πρόσληψης καφέ και της μακροζωίας.
Ίσως το βασικό μήνυμα που πρέπει να κρατήσουμε από τις μελέτες αυτές είναι ότι βασιζόμενοι στον τρόπο ζωής μας και τις παραδόσεις μας, που έχουν κάνει τον ελληνικό ή/και το στιγμιαίο καφέ αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, μπορούμε να προσδώσουμε στην υγεία μας ένα επιπλέον όφελος και μέτρο πρόληψης για διάφορες ασθένειες για το μέλλον! Η μέτρια κατανάλωση καφέ μπορεί να ενσωματωθεί σε μια υγιεινή διατροφή και έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής.
Πηγές:
1. Gunter MJ, Murphy N, et al. Coffee Drinking and Mortality in 10 European Countries: A Multinational Cohort Study. Ann Intern Med. 2017 Aug 15;167(4):236-247. doi: 10.7326/M16-2945. Epub 2017 Jul 11.
2. Park SY, Freedman ND, Haiman CA, Le Marchand L, Wilkens LR, Setiawan VW. Association of Coffee Consumption With Total and Cause-Specific Mortality Among Nonwhite Populations. Ann Intern Med. 2017 Aug 15;167(4):228-235. doi: 10.7326/M16-2472. Epub 2017 Jul 11.
3. Freedman ND, Park Y, Abnet CC, Hollenbeck AR, Sinha R. Association of coffee drinking with total and cause-specific mortality. N Engl J Med. 2012 May 17;366(20):1891-904. doi: 10.1056/NEJMoa1112010.
4. Ding M, Satija A, Bhupathiraju SN, Hu Y, Sun Q, Han J, Lopez-Garcia E, Willett W, van Dam RM, Hu FB. Association of Coffee Consumption With Total and Cause-Specific Mortality in 3 Large Prospective Cohorts. Circulation. 2015 Dec 15;132(24):2305-15. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.115.017341. Epub 2015 Nov 16.