Πιες ένα καφεδάκι… για μυαλό από ατσάλι!
Γράφει η Ιωάννα Παπαδοπούλου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc
«Πρώτα καφές, μετά όλα τ’ άλλα!» μια φράση που για πολλούς αποτελεί άγραφο κανόνα της καθημερινής ζωής! Αν, λοιπόν, είσαι κι εσύ ένας απ’ αυτούς, είσαι δικαιολογημένος, αφού όλο και περισσότερες έρευνες έρχονται να μας επιβεβαιώσουν πως ο καφές δε μας προσφέρει μόνο το μοναδικό του άρωμα και την πλούσια γεύση του, αλλά συμβάλλει θετικά και σε πολλές παραμέτρους της πνευματικής μας λειτουργίας.
Πιες ένα καφεδάκι… θα σε ξυπνήσει!
Πού οφείλεται, όμως, αυτή η γνωστή σε όλους μας ιδιότητα του καφέ; Μα φυσικά στην καφεΐνη, την κατ’ εξοχήν δραστικής ουσίας του. Είναι ξεκάθαρη πλέον βιβλιογραφικά η συσχέτιση της πρόσληψης καφεΐνης με την αυξημένη πνευματική απόδοση και εγρήγορση. Σύμφωνα, μάλιστα, με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), έχει επιβεβαιωθεί πως η κατανάλωση 75 mg καφεΐνης -ποσότητα που αναλογεί, για παράδειγμα, σε περίπου 1 ποτήρι κρύου στιγμιαίου καφέ(φραπέ)- συνδέεται με αυξημένα επίπεδα προσοχής (συγκέντρωσης) και εγρήγορσης, ειδικότερα σε περιπτώσεις που αισθανόμαστε «πεσμένοι». Εκτός αυτού, η καφεΐνη αποτελεί έναν αποδεδειγμένο σύμμαχό μας σε καταστάσεις που απαιτούν αυξημένη εγρήγορση όπως σε νυχτερινές βάρδιες ή οδήγηση.
Δώσε ένα boost στη μνήμη σου!
Αν το ψυγείο σου είναι γεμάτο post-it, τότε μάλλον ένα καφεδάκι θα σε βοηθήσει να ξεφορτωθείς μερικά, αφού έχει φανεί πως ο καφές έχει ευεργετική επίδραση και στη μνήμη. Σύμφωνα με τα ευρήματα πρόσφατων μελετών, η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης μέσω της κατανάλωσης καφέ έχει συνδεθεί με βελτιωμένη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη μνήμη αλλά και κωδικοποίηση νέων πληροφοριών. Πιο συγκεκριμένα, φάνηκε πως τα άτομα που προσλαμβάνουν ~200 mg καφεΐνης (ποσότητα που αναλογεί σε περίπου 2-3 κούπες στιγμιαίου καφέ) μπορούν να ανακαλέσουν με μεγαλύτερη ευκολία και ταχύτητα καινούριες πληροφορίες (λέξεις ή εικόνες), καθώς και να τις κωδικοποιήσουν στο μυαλό τους πιο αποτελεσματικά. Έτσι, αν συνηθίζεις να απολαμβάνεις μια κούπα από το αγαπημένο σου ρόφημα πρωί-απόγευμα, αυτό μπορεί να σε βελτιώσει την ικανότητά σου να θυμάσαι όλα τα απαραίτητα για την καθημερινότητά σου!
Κι από διάθεσή πώς πάμε;
Αν όποτε νιώθεις λίγο down η πρώτη σου σκέψη είναι “Ας φτιάξω ένα καφέ”, μάλλον κάτι ξέρεις, αφού οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως ο καφές έχει ευεργετική δράση και στην ψυχική υγεία! Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, η επαναλαμβανόμενη κατανάλωση 75 mg καφεΐνης κάθε 4 ώρες έχει συσχετιστεί με τη βελτίωση της διάθεσης κατά τη διάρκεια της ημέρας, ειδικότερα σε άτομα που νιώθουν κούραση. Επιπλέον, έχει προταθεί από ορισμένες μελέτες πως η κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων μπορεί να έχει προστατευτικό ρόλο ενάντια στην κατάθλιψη ή να συμβάλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της.
Κλείνοντας, βλέπουμε πως μέσα σε μια κούπα καφέ δε βρίσκουμε μόνο την αγαπημένη μας γεύση, αλλά κι ένα σύμμαχο για την πνευματική και την ψυχική μας υγεία. Φυσικά αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να οδηγηθούμε σε υπερβολές, αφού πρέπει να έχουμε στο νου μας τις διεθνείς συστάσεις για την κατανάλωση καφεΐνης. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), για τους ενήλικες στο γενικό πληθυσμό θεωρείται ασφαλής η ημερήσια πρόσληψη έως και 400 mg καφεΐνης (που μπορεί να μεταφραστεί σε περίπου 4 κούπες ζεστού/ ποτήρια κρύου στιγμιαίου καφέ).
Πηγές
1. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA) (2011) Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to caffeine and increased fat oxidation leading to a reduction in body fat mass (ID 735, 1484), increased energy expenditure leading to a reduction in body weight (ID 1487), increased alertness (ID 736, 1101, 1187, 1485, 1491, 2063, 2103) and increased attention (ID 736, 1485, 1491, 2375) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/20061.EFSA Journal, 9(4):2054.
2. Nehlig A. (2010) Is Caffeine a Cognitive Enhancer?JAlzheimers Dis, 20(S1):85-94.
3. Borota D, Murray E, Keceli G, Chang A, Watabe JM, Ly M, Toscano JP, Yassa MA. Post-study caffeine administration enhances memory consolidation in humans. Nat Neurosci. 2014 Feb;17(2):201-3.
4. Lucas M. et al. (2011) Coffee, caffeine, and risk of depression among women.Arch Intern Med, 171:1571-8.